t="69">

p.s.2001.03.24

S

LOTNISKOWCE

" YORKTOWN ", " ENTERPRISE ",

" HORNET "

Były to najlepsze okręty, jakie kiedykolwiek zbudowano. Stały się wzorem dla projektowanych później jednostek. Stosunkowo duże, szybkie, z wyszkolonym personelem technicznym, odegrały kluczową rolę w wojnie na Pacyfiku.

" Yorktown " - ( CV-5 ) Skierowany na Pacyfik po nalocie na Pearl Harbor. Brał udział w kilku wypadach, między innymi 25 stycznia 1942 roku popłynął zaatakować Wyspy Powiernicze, a 27 stycznia jego samoloty zbombardowały Wyspy Marshalla. 10 marca 1942 roku samoloty z zespoły lotniskowców "Lexington" i "Yorktown" dowodzonego przez admirała Wilsona Browna, przelatując nad uważanym za nie do pokonania, łańcuchem górskim Owena Stanleya na Nowej Gwinei, zaatakowały japońskie okręty zgrupowane na wodach w pobliżu Lea i Salamaua, zatapiając krążownik pomocniczy oraz 2 statki handlowe. Uszkodzono przy tym 4 okręty wojenne i kilka transportowców. W tym czasie lotniskowiec miał na swoim pokładzie 72 samoloty: 38 bombowców nurkujących, 13 torpedowców i 21 myśliwców.  4 maja 1942 roku jego samoloty: 12 samolotów torpedowych i 28 bombowców nurkujacych zbombardowałoy dopiero, co zajętą przez japończyków wyspę Tulagi, uszkadzając niszczyciel. 5 maja 1942 roku spotkał się z lotniskowcem "Lexington" na wodach morza Koralowego. A potem w bitwie na Morzu Koralowym, w której został poważnie uszkodzony, ale to jego samoloty zatopiły pierwszy japoński lotniskowiec. Shoho został trafiony 11-ma bombami i 7-ma torpedami. Dotarł jednak do Pearl Harbor 27 maja i od razu został skierowany do suchego doku dla dokonania naprawy uszkodzeń, skąd po pobieżnym i pośpiesznym remoncie wyruszył w ramach 17 Zespołu Operacyjnego 28 maja mając jeszcze na pokładzie robotników, aby zdążyć pod Midway. 17 bombowców nurkujących Dauntless z jego pokładu posłały na dno japoński lotniskowiec Soryu, oraz do spółki z Enterprise lotniskowiec Hiryu. W bitwie 4 czerwca 1942 roku został trafiony 3-ma bombami i dwiema torpedami przez samoloty z lotniskowca Hiryu. Nabrał takiego przechyłu, że załoga opuściła pokład, ale następnego dnia okazało się, że okręt wcale nie zatonął. Wówczas wzięto go na hol. W drodze 6 czerwca, został dobity dwiema torpedami przez japoński okręt podwodny I-168.

" Enterprise " - ( CV-6 ) W dniu ataku na Pearl Harbor był okrętem flagowym grupy admirała Halseya, która miała dostarczyć samoloty i zaopatrzenie dla garnizonu na wyspie Wake. 25 stycznia 1942 roku popłynął zaatakować Wyspy Powiernicze, a 27 stycznia jego samoloty zbombardowały Wyspy Marshalla. 1 lutego 1942 roku wraz z lotniskowcem "Hornet" bombardował wyspy Gilberta i Marshalla. 24 lutego jego samoloty zbombardowały niedawno zdobytą przez japończyków wyspę Wake. 4 marca 1942 roku jego samoloty zbombardowały pozycje japońskie na wyspie Marcus. Brał udział w pierwszym wypadzie przeciwko Japonii, eskortując lotniskowiec Hornet z grupą płk. Doolittle'a. 26 maja 1942 tworząc 16 Zespół Operacyjny z lotniskowcem "Hornet" zawinął do portu Pearl Harbor, by 28 maja pośpiesznie wypłynąć w kierunku Midway. Brał udział w bitwie pod Midway, gdzie jego 37 bombowców nurkujących Dauntless pod dow.ppor. C.C. MacCluskyego zatopiły lotniskowce Kaga i Akagi, oraz wspólnie z samolotami z Yorktowna lotniskowiec Hiryu. 15 czerwca 1942 roku tworzył 16 Grupę Operacyjną. 7 lipca 1942 roku wraz z 11 GO z lotniskowcem "Saratoga" wyszły z Pearl Harbor, żeby wesprzeć lądowanie na Guadalcanal. W bitwie koło wschodnich wysp Salomona 24 sierpnia 1942 roku, został trafiony trzema bombami z samolotów z japońskich lotniskowców, które spowodowały poważne szkody i wyłączyły na kilka godzin system sterowania. 24 października 1942 roku na północny wschód od wyspy Espiritu Santo spotkał się z lotniskowcem "Enterprise", aby zablokować lotniskowce japońskie. Brał udział w bitwie koło wysp Santa Cruz, gdzie do bitwy został wezwany przez wiceadmirała Halseya z Noumea. 26 października  o godz. 9.00, gdy nadleciały japońskie samoloty skrył go przypadkowy szkwał i cała siła ataku skupiła się na lotniskowcu "Hornet". Gdy szkwał odszedł i japońscy piloci rzucili się na okręt, uniknął większych strat dzięki znakomitemu manewrowaniu oraz potężnej sile ognia pancernika "South Dakota" i krążownika przeciwlotniczego "San Juan".  O godz. 11.01 nadleciały samoloty z japońskich lotniskowców "Zuikaku" i "Junyo" eskorta lotniskowca poniosła pewne straty ale on sam wyszedł bez szwanku. 9 listopada 1942 roku wypłynął z Noumea jako eskorta konwoju na Guadalcanal. W latach 1942-44 osłaniał liczne operacje desantowe. Walczył aż do końca wojny. 20 marca 1945 roku został trafiony przez dwóch kamikaze, którym udało się zniszczyć na nim 8 samolotów. Został pocięty na złom w 1958 roku.

" Hornet " - (CV-8 ) Został zbudowany już po przekroczeniu ograniczeń traktatowych. W momencie wybuchu wojny z Japonią Hornet przechodził próby na Atlantyku i po ich zakończeniu wysłano do na Pacyfik. 1 lutego 1942 roku wraz z lotniskowcem "Enterprise" bombardował wyspy Gilberta i Marshalla. 2 kwietnia 1942 roku wyruszył z San Fransisco z 16 samolotami B-25 grupy płk. Doolittle'a . 18 kwietnia z jego pokładu wystartowały bombowce do ataku na Japonię. Po dokonaniu tego ataku lotniskowiec 25 kwietnia wpłynął do portu w Pearl Harbor. 26 maja 1942 tworząc 16 Zespół Operacyjny z lotniskowcem "Enterprise" zawinął do portu Pearl Harbor, by 28 maja wypłynąć pod Midway. Walczył pod Midway i koło wysp Salomona. 15 czerwca 1942 roku tworzył 17 Grupę Operacyjną. 14 września połączył się z lotniskowcem "Wasp" na południe od wysp Salomona, aby osłonić konwój mający dostarczyć na Guadalcanal transport 7 pułku piechoty morskiej. 24 października 1942 roku na północny wschód od wyspy Espiritu Santo spotkał się z lotniskowcem "Enterprise", aby zablokować lotniskowce japońskie. 26 października 1942 koło wysp Santa Cruz został trafiony 4-ma bombami i 3-ma torpedami. Na jego pokładzie rozbiły się 2 samoloty japońskie, które uszkodziła obrona przeciwlotnicza. Seria eksplozji spowodowała poważne szkody i awarię napędu. Utrzymał się jednak na wodzie i został wzięty na hol. Następnego dnia otrzymał następne 3 trafienia bombami, ale nadal nie tonął. Z obawy przed przejęciem przez japończyków ewakuowano załogę i ostrzelano kadłub z amerykańskich niszczycieli 300-ma pociskami 127 mm, oraz 9-ma torpedami, a okręt dalej nie tonął. Porzucony i płonący wrak odnalazły następnego dnia okręty japońskie i dobiły go 4-ma torpedami kal. 610 mm.

Dane techniczne:

Wodowany: - "Yorktown" w 1937, "Enterprise" w 1938, "Hornet" w 1941 roku.

Wyporność - 25,5 tys. ton

Prędkość - 32,5 węzłów

Załoga - 2200 ludzi

Liczba wyrzutni torped - 0

Liczebność typu - 3

Zatopionych - 2

Liczba samolotów - 96

Uzbrojenie - art. gł. - 8x127

Wymiary - dł.- 234,7, szer. - 25,3, zanurzenie - 7,9.

Opancerzenie - burty - 12,2 cm, pokład - 3,8 cm.