t="69">

p.s.2001.03.24

S

LOTNISKOWIEC ESKORTOWY

" LONG ISLAND"

      Pierwszy amerykański lotniskowiec eskortowy mający być prototypem serii okrętów dla Wielkiej Brytanii. Był powolny, zabierał mało samolotów, ale mimo tych wad był bardzo przydatny, a doświadczenie zdobyte przy jego budowie przyczyniło się do rozpoczęcia seryjnej produkcji tych okrętów dzięki którym alianci wygrali Bitwę na Atlantyku. 

Prezydent Roosevelt rozkazał w październiku 1940 roku zbudować lotniskowce eskortowe do służby na Atlantyku, zainspirowany brytyjskimi próbami zbudowania lotniskowców zastępczych MAC. Miały to być przebudowane statki handlowe o wyporności ok. 6000-8000 t. wyposażone w 10 samolotów lub 12 wiatrakowców. Ich zadaniem miały być funkcję pomocnicze jak eskorta konwojów i wykrywanie okrętów podwodnych. Przy projektowaniu położono nacisk głównie na prostotę technologiczna i szybkość budowy nie przywiązując wagi do uzbrojenia, opancerzenia czy szybkości jednostki.

17 stycznia 1941 roku zaakceptowano projekt, a 23 stycznia przejęto w tym celu dwa kadłuby statków handlowych: "Mormacland" i "Mormacmail" od marynarki handlowej. Pierwszy kadłub przeznaczono na budowę HMS "Archer" dla Wielkiej Brytanii, a drugi na własny lotniskowiec USS "Long Island" sklasyfikowany jako APV-1 (Transportowiec do Przewozu Samolotów). Kadłub "Mormacmail" o wyporności 12 575 t gotowy był do przebudowy już 1 marca 1941 roku. Zakupiono go 6 marca, a przebudowę w stoczni Newport News w Wirginii rozpoczęto 18 marca 1941 roku. 31 marca przekwalifikowano go na AVG-1 (Pomocniczy Lotniczy Okręt Eskortowy). Już po kilkudziesięciu dniach 2 czerwca okręt był gotowy do służby.  

Przebudowa nie sprawiała wielu problemów i trwała zaledwie 76 dni. Na statku nadbudowano pokład (na początku zajmował on 3/4 długości kadłuba, ale później przedłużony został do 110 m.) oraz mały hangar o wymiarach 30x16m. Nie posiadał żadnych nadbudówek, a pomost nawigacyjny oraz centrum kierowania umieszczono na dziobie, poniżej pokładu lotniczego. Pomiędzy pokładem lotniczym a hangarem zamontowano jeden podnośnik hydrauliczny o wymiarach 10x11m. Napęd jednostki stanowił silnik wysokoprężny Sun-Doxford o mocy 8500 KM napędzający tylko jedną śrubę co pozwoliło mu osiągnąć prędkość rzędu 16 węzłów. Silnik ten wybrano by uniknąć budowy komina, co mogło by utrudnić pracę lotnictwu. Jego uzbrojenie składało się z działa przeciwlotniczego 127 mm na dziobie, dwóch dział 76 mm na rufie oraz 4 kaemów 12,7 mm (później karabiny zastąpiono działkami 20 mm). W późniejszym czasie dodano katapultę H-II oraz żuraw przeznaczony dla wodnosamolotów oraz zwiększono ilość działek 20 mm do 20 sztuk. Pod koniec 1942 roku zamontowano radar nadzoru przestrzeni powietrznej SC, który z kolei w 1944 zastąpiono nowszym modelem SC-2. Okręt miał wyporność 13 499 t, a koszt przebudowy wyniósł 1,5 mln USD.

Przebieg służby:  W dziewiczy rejs pod dowództwem kmdr D.B. Duncana okręt wyruszył 30 czerwca 1941 roku. Na jego pokładzie bazował dywizjon VS-201 z 20 samolotami ( 13 Curtis SOC-3A "Seagull" oraz 7 myśliwców F2A-3 "Buffalo"). W sierpniu wziął udział w ćwiczeniach pozorujących desant morski. Następnie wysłany został na Atlantyk na spotkanie z krążownikiem "Augusta" które miało miejsce 14 sierpnia. Na pokładzie krążownika wracał do stanów prezydent Roosevelt, który był gorącym orędownikiem powstania okrętów tej klasy. Dla niego też zorganizowano pokazy sprawności nowej jednostki. I choć jeden z myśliwców na skutek awarii katapulty musiał przymusowo wodować, to reszta startów i lądować odbyła się bez przeszkód. 20 sierpnia 1942 roku przekwalifikowano go na ACV-1 (Lotniskowiec Pomocniczy). Później lotniskowiec wziął udział w eskortowaniu konwoju na Atlantyk. 12 września 1941 roku powrócił do bazy w Norfolk, gdzie dokonano niezbędnych modernizacji po których jego masa wzrosła do 14 953 t. ( m.in. przedłużono pokład startowy oraz poprawiono stateczność). Po powrocie do służby wykorzystywany był do szkoleń lotników. M.in. na nim szkolił się sławny z bitwy o Midway 8 dywizjon torpedowy VT-8. W czasie ataku japońskiego na Pear Harbor przebywał na Bermudach skąd 22 grudnia powrócił do Norfolk. 26 grudnia 1941 roku pod nowym dowódcą kmdr J.J. Ballentine okręt wyruszył na Północny Atlantyk. Podczas tego rejsu lotnicy zgłosili zbombardowanie bombami głębinowymi niemieckiego U-boota, jednak nie udało się tego potwierdzić. 28 stycznia 1942 roku powrócił do bazy na okresowy przegląd po którym do marca trwały próby. W kwietniu 1942 roku przestarzałe myśliwce "Buffalo" zastąpiono nowymi "Wildcatami". Tego też miesiąca nastąpiła ponowna zmiana dowódcy i lotniskowiec przeszedł pod rozkazy kmdr J.D. Barnera. Następnie 10 maja okręt opuścił Norfolk i przeniósł się na Pacyfik. W czasie bitwy pod Midway lotniskowiec z 20 samolotami (12 mysliwców "Wildcat" i 8 SOC-3A) wchodził w skład Task Force 1 operującego na wodach zatoki San Francisco do 17 czerwca 1942 roku. Po bitwie wykorzystywany był do ćwiczeń lotników oraz jako transportowiec samolotów z USA na Hawaje. 8 lipca wypłynął z San Francisco i 17 lipca zawinął do Pearl Harbor. W sierpniu 1942 roku przewoził samoloty piechoty morskiej na Guadalcanal (dywizjon myśliwski VMF-223 i bombowy VMSB-232). 23 sierpnia przybył do bazy Efete na Nowych Hybrydach, a 20 września zawinął do San Diego. Od tego czasu aż do stycznia 1944 roku pływał w rejonie Kalifornii jako jednostka szkolna. W międzyczasie 15 lipca 1943 przekwalifikowano go ponownie, tym razem na CVE-1 (Lotniskowiec Eskortowy), a jego dywizjon samolotów przebazowano na lotniskowiec "Card". Pod koniec 1942 roku przeszedł ponowną modernizację w czasie której zamontowano mu 20 działek 20 mm. Od stycznia 1944 roku do końca wojny służył jako transportowiec samolotów ze Stanów na Pacyfik. Po wojnie natomiast transportował powracających do kraju żołnierzy. Ze służby wycofano go 26 marca 1946 roku, a 12 kwietnia skreślono z listy floty i 24 kwietnia sprzedano na złom. Później został zakupiony przez armatora prywatnego i przystosowany jako statek turystyczny pływający na trasie Brema-Australia. Kilkakrotnie jeszcze zmieniał właścicieli by w końcu w 1966 roku służyć jako akademik przy uniwersytecie Erazma w Rotterdamie.  

Dane techniczne:

Przebudowany: - w 1941

Wyporność - 14,9 tys. ton

Prędkość - 16-17,8 węzłów

Załoga - 970 ludzi (w tym 190 oficerów).

Liczba wyrzutni torped - 0

Liczebność typu - 1

Zatopionych - 0

Liczba samolotów - 21

Uzbrojenie - art. gł. - 1x127, pl - 2x76, 4x12,7 mm, później zamieniono na 20x20 mm.

Wymiary - dł.- 150,0, szer. - 21,2, zanurzenie - 7,8 m. pokład lotn. początkowo 91x21, później 110x21 m.

Opancerzenie - burty - 1,5 cm, pokład - 3,3 cm.

Paliwo - 1 360 t dla okrętu i 473 t dla samolotów