t="69">
p.s.2001.03.24
S
CZOŁG ŚREDNI
Ansaldo-Fiat M.13/40
Najbardziej masowo używany włoski czołg. W 1937 roku firma Fiat powstał prototyp czołgu M.11/39, który posiadał system zawieszenia lekkiego czołgu L3 z sześcioma kołami nośnymi z każdej strony. W swojej konstrukcji podobny był do czołgu amerykańskiego M3 Lee, ale z działem 37 mm zamiast 75 mm w kazamacie w dolnej części kadłuba. Poprzez dalsze udoskonalenia czołgu doprowadzono do dodania po dwa koła nośne z każdej strony. Kadłub tego typu posłużył później za model do produkcji typów czołgów średnich. Produkcję ograniczono do 100 sztuk i na tym zakończono uznając pojazd za przestarzały.
M.13/40 powstał na bazie czołgu M.11/39 i był do niego bardzo podobny. Jego pancerz był grubszy i wahał się od 6 do 42 mm. W stosunku do poprzednika większy nacisk położono na zwiększenie jego skuteczności poprzez zamontowanie większego silnika i silniejszego uzbrojenia. Pierwsze cyfry w jego nazwie oznaczają wagę czołgu, a drugie wprowadzenie go do służby. Pierwszy prototyp powstał na początku 1940 roku i jeszcze w tym samym roku rozpoczęła się jego masowa produkcja.
Załoga składała się z 4 ludzi: kierowcy siedzącego na przedzie kadłuba po lewej stronie, po jego lewej stronie siedział strzelec-radioperator obsługujący karabin maszynowy (podwójny?) 8 mm wz.38, w wieżyczce w umieszczonej w centralnej części kadłuba po prawej stronie zajmował miejsce dowódca-celowniczy, a lewą stronę ładowniczy. Wieżyczka zamykana była od góry podwójną klapą. Podstawowe uzbrojenie składało się z działa 47 mm L/32 z kątem ostrzału dookoła oraz do góry do 20° i do dołu o 10°. Jeden karabin maszynowy 8 mm był zamontowany z przodu kadłuba a drugi w wieżyczce . W czołgu znajdował się zapas 104 pocisków do działa oraz 3084 pocisków karabinowych 8 mm. Wieżyczka mogła być obracana ręcznie lub hydraulicznie. Załoga siedząca w wieżyczce miała możliwość obserwacji otoczenia poprzez w pełni obracalne peryskopy na górze wieży. W części tylnej kadłuba znajdowała się silnik dieslowki V8, chłodzony wodą, połączony wałem napędowym ze skrzynią biegów znajdującą się z przodu kadłuba pomiędzy kierowcą i strzelcem. 8 kół z jednej strony zawieszonych było na 4 wózkach po dwa koła. Wczesne modele nie miały radia jak większość czołgów włoskich tamtego okresu, a komunikacja pomiędzy nimi odbywała się za pomocą flag. Jego wadą była przede wszystkim ciasnota wnętrza i niepraktyczność w użyciu. Do złej sławy przyczyniły się również mało skuteczne filtry powietrza używane przez te wozy podczas służby w Afryce.
Ansaldo Fossati wyprodukowało w sumie 779 tych czołgów w ilości 60-70 pojazdów miesięcznie. Został masowo zastosowany w walkach w Afryce Północnej. Wiele z nich zostało opuszczonych przez własne załogi i padło łupem Brytyjczyków którzy z braku odpowiedniej ilości czołgów wcielili je do własnej służby. Na początku 1941 roku wyposażono w nie 6 Brytyjską Brygadę Czołgów oraz 6 Brygadę Kawalerii Australijskiej.
Jego dalszy rozwój doprowadził do powstania czołgów M.14/41 oraz M.15/42. Na bazie podwozia M.13/40 powstało działo samobieżne M 40.
Pierwsze M 13/40 dotarły do Libii jeszcze w 1940 roku i natychmiast zostały rzucone przeciwko Brytyjczykom 9 grudnia 1940 roku na obszarze Sollum Halfaya. Brytyjczykom udało się zdobyć sporo tych pojazdów w Tobruku w 1941 roku.
Dane techniczne:
Rok wprow. - 1940
Ilość wyprod. - 779 szt.
Ciężar całk. - 14 000 kg
Załoga - 4 ludzi (dowódca-celowniczy, strzelec-radiooperator, kierowca i ładowniczy)
Uzbrojenie - 1x47mm, 2x8 mm wz.38
Wymiary - dł. 492 cm, szer. 220 cm, wys. 238 cm.
Pancerz - od 6 do 42 mm
Amunicja - 104 szt do działa i 3048 do km.
Napęd - silnik typu SPA TM40, 8-cylindrowy, o mocy 125 KM chłodzony wodą
Osiągi - szybkość maks. 32 km/h.
Zasięg - 200 km.
Paliwo - Benzyna (zbiornik 227 l)
Przeszkody - wzniesienia do 70 %, rowy do 2,1 m, ściany do 0,8 m i woda do 1 m.