t="69">

p.s.2001.03.24

S

KRĄŻOWNIK LEKKI

HMAS "ADELAIDE"

Typ "Birmingham". Wzorowany był ma wcześniejszym typie "Chatham". Był ostatnim z bardzo dobrej serii krążowników budowanych podczas I wojny światowej. Projekt tego krążownika pochodził z 1912 roku. Przebudowano go uwzględniając doświadczenia I WŚ. Budowę rozpoczęto 27 lipca 1918 roku w Sydney w stoczni Kakadu. W tym czasie znany był pod nazwą HMAS "Long-Delayed". Podczas gdy krążowniki typu "Chatham" przeznaczono na złom, ten krążownik przetrwał i brał udział w działaniach II wojny światowej. Budowę zakończono w 1922 roku. Był okrętem powolnym (posiadał kotły opalane węglem). W 1938 roku został gruntownie zmodernizowany, m.in zmieniono opalanie węglem na olej oraz usunięto dwa przednie kotły, wyrzutnie torpedowe i jeden z czterech kominów. 

Przebieg służby:

Zwodowany 5 sierpnia 1922 roku. Przeszedł serię prób i testów pod dowództwem kapitana J. B. Stevensona w Zatoce Jervisa. Na początku służbę pełnił na wodach Australijskich do 18 lutego 1924 roku. Po krótkim remoncie w Sydney stał się okrętem flagowym specjalnej floty Royal Navy w służbie brytyjskiej. Następnie przeszedł przez Kanał Panamski. Po miesiącach w brytyjskiej służbie 10 stycznia 1925 roku opuścił port w Portsmouth i wrócił do Australii. W październiku 1927 roku brał udział kolonialnej ekspedycji karnej mającej na celu stłumienie buntu mieszkańców Wysp Salomona. Podczas tego epizodu okrętem dowodził kapitan G. C. Harrison. 27 czerwca 1928 roku został oddany do rezerwy. W rezerwie przebywał aż do 1938 roku kiedy to przeszedł remont i został gruntownie zmodernizowany w stoczni Kakadu w Sydney. Był przestarzały na długo przed wybuchem wojny na Pacyfiku. Wcielony ponownie do służby 1 września 1939 roku. Pod dowództwem kapitana H. A. Showersa skierowany do zadań eskortowych z których wywiązywał się znakomicie. Na początku wojny ochraniał rodzime statki handlowe. W 1941 roku patrolował dookoła Australii i Nowej Gwinei oraz eskortował statki do Holenderskich Indii Wschodnich. W połowie 1942 roku okręt przeszedł kolejny remont i został skierowany na australijskie zachodnie wybrzeże. 28 listopada 1942 roku razem z holenderskim krążownikiem  "Jacob van Heemskerck" eskortował konwój na Oceanie Indyjskim. Podczas rejsu zauważyli statek, który początkowo wzięli za norweski, a który okazał się niemieckim łamaczem blokady "Ramses" płynącym do Francji z Holenderskich Indii Wschodnich. Krążownik otworzył ogień i zmusił załogę niemiecką do opuszczenia i zatopienia statku i zejścia do szalup. Pozostał na zachodnim wybrzeżu przez 1943 roku i w 1944 roku otrzymał zadanie pełnienia obowiązków eskortowych na Pacyfiku. Brał udział w lądowaniu Australijczyków na Ambonie. W służbie pozostał do 26 lutego 1945 roku kiedy to został przeniesiony na morską "emeryturę". Podczas służby przez całą wojnę od działań wojennych nie zginął żaden członek załogi. Złomowany w 1949 roku.

 Dane techniczne:

Wodowany: -  w 1922 .

Wyporność - 5,560 ton

Prędkość - 25,5 węzłów

Załoga - 470 ludzi

Liczba wyrzutni torped - 8

Liczebność typu - 1

Zatopionych - 0

Liczba samolotów - 0

Uzbrojenie - art. gł. - 9x152 BL6 Mk 13, 4x102, 10x20 Oerlikon

Wymiary - dł.- 140,2, szer. - 15,1, zanurzenie - 5,4.

Opancerzenie - burty - 7,6 cm, wieża - 0, pokład - 5,1.